ટાઇપરાઇટર ને સંભારજો

9 01 2009

કોઇ ટાઇપરાઇટર બરાબર ચાલતુ હોય, પણ ફક્ત એક જ અક્ષર ની કળ તેમા બગડી ગઇ હોય તો તેની ઉપર ટાઇપ કરેલ લખાણ કેવુ લાગે એનો એક નમુનો અંગ્રેજી જાણતા વાચકો માટે નીચે આપેલ છે.

My typ*writ*r works quit* w*ll *xc*pt for on* k*y. Som*tim*s it s**ms to m* that our group is lik* my typ*writ*r, not all the k*ys working prop*rly. You may say, “w*ll I am only on* p*rson it won’t mak* much diff*r*nc*.” But you s**, for th* group to b* *ff*ctiv*, it n**ds the activ* participation of *very person.
So the n*xt tim* you think that your *ffort is not n**d*d, r*m*mb*r my type*writ*r and say it to yours*lf: “I am a k*y p*rson and n**d*d v*ry much!”

સમાજ પણ આ ટાઇપરાઇટર જેવો છે. માણસ વિચાર કરે છે કે, હુ એક જ આમ કરીશ કે તેમ નહી કરુ તો કશો ફેર પડી જવાનો નથી. પણ ઉપરના લખાણમાથી જણાશે કે સૌને જો અસરકારક બનવુ હોય તો દરેક વ્યક્તિના સક્રીય ફાળાની જરૂર પડે છે. એટલે હવે પછી જ્યારે તમને એમ લાગે કે, તમારા પ્રયત્ન ની જરૂર નથી ત્યારે આ ટાઇપરાઇટર ને સંભારજો અને તમારી જાતને કહેજો કે, “હુ મહત્વની વ્યક્તિ છુ અને મારી ઘણી જરૂર છે. ”
અરધી સદીની વાચનયાત્રા ભાગ 2





જત જણાવવાનુ તને…

9 01 2009

જત જણાવવાનુ તને કે છે અજબ વાતવરણ,
એક ક્ષણ તુ હોય છે ને એક ક્ષણ તારુ સ્મરણ !..

શબ્દનુ તો પોત તારાથી અજાણ્યુ ક્યા હતુ –
છે જ એવા અટકીને ઉભે ખરે ટાણે સજન !…

સાંજના કાગળ, કલમ ને દોત લૈ બેઠા છીયેં,
ને હજી તો વાટ સંકોરી રહ્યા વ્હાણે સજન !

કોઇ બીજાને કહુ તો નક્કી એ હાંસી કરે,
આ વિતક તારા વિના તો કોણ પરમાણે સજન !..

– રાજેન્દ્ર શુક્લ,
અરધી સદી ની વાચનયાત્રા માથી.





લખવી છે નવલીકા???

9 01 2009

બહેનના વિવાહ કરવાના હતા મહુરતિયાની શોધ શરૂ થઈ પણ થોડા દિવસ પછી એ યુવતીએ વડીલ ભાઇને જણાવ્યુ જે પોતે ફલાણાની સાથે ઠીક ઠીક કાળથી પ્રેમમા છે ને તેની સાથે જ પરણવાની છે – બીજા કોઇ સાથે નહીં. માટે કશી ખટપટ કરશો નહી

મોટા ભાઇ પહેલા તો જરા ડઘાઇ ગયા. પછી પેલા પ્રેમિક સંબંધે સવાલો પૂછ્યા. ઊલટ તપાસ ચલાવી…છે બીજી ન્યાતનો ને વળી ઘણો છેટેનો વતની. ઉંમર તો બરાબર પણૅ કુટુંબ સાવ અજાણ્યુ.

હવે… એને વિશે વધુ તપાસ શી રીતે કરવી? એની ખાનદાનીનુ, દિલસચ્ચાઇનુ પારખુ કઇ રીતે કરવુ? વિચાર કરતા મોટા ભાઇ એક દિવસ સીધા જ પહોચી ગયા બહેનના એ પ્રેમિક પાસે. ‘તમે મારી બહેન સાથે પ્રેમ મા છો?’

‘હા મુરબ્બી.’
‘સાચ્ચા જ પ્રેમમાં? કે પછી ઉપલક ગરબડ?’
‘જી, પોતે તો શુ કહુ? પણ લગ્ન કરવાની પુરી તૈયારી છે. કશી દિલચોરી નથી જ.’
‘તો એમ કરશો? મરી બહેનના જે કાઇ કાગળ-ચીઠ્ઠી તમારી પાસે હોય તો મને સોંપી દેશો?’
‘ખુશી થી… હમણા આવુ છુ.’ કહીને જુવાન ગયો અને થોડી વારમા દસ પંદર પત્રોનુ પડીકુ લાવેને વડિલના હાથમા ધરી દીધું
‘હુ એને લૈ જાઉં તો હરકત નથી ને?’
‘એમા હરકત શી હોય? મારે તે બીજા કોઇ ઉપયોગ માટે તો જોઇતા નથી – ભલે મારુ લગ્ન તમારે ત્યા થાય કે ન થાય…’

બસ મળી ગયો પુરાવો. ખાનદાનીનો. પુરેપુરો. ભાઇએ ઘેર જઈને વડિલોને ખાતરી કરાવી દીધી. બહેનના લગ્ન તેના એ પ્રેમિક સાથે થઇ ગયા.

લખવી છે? તો લખો નવલીકા. વાત સાચી છે. ଑ଓ[‘અક્ષર’ સામાયિક : 1971]
અરધી સદી ની વાચનયાત્રા ભાગ – 2 માથી.